تهران- عبدالکریم سروش روز شنبه در مصاحبه ای با روزنامه آمریکایی کریستین ساینس مانیتور با تاکید بر اینکه مطالب عنوان شده در بیانیه موسوم به بیانیه پنج روشنفکر مطالبات رهبران جریان فتنه است، ادامه داد جنبش سبز جریانی پلورالیستی است که غیرمومنان، لیبرال ها و پلورالیست ها هم می توانند در آن جای بگیرند.
به گزارش گروه اخبار صوتی و تصویری ایرنا، سروش این مطلب را در مصاحبه ای با روزنامه آمریکایی کریستین ساینس مانیتور در خصوص بیانیه امضا شده توسط پنج تن از فعالان سیاسی خارج از کشور بیان کرد.
این مصاحبه توسط "رابین رایت" خبرنگار دیپلماتیک اسبق روزنامه واشنگتن پست و نویسنده چهار کتاب راجع به ایران که آنها را از سال 1973 تاکنون به چاپ رسانده، انجام شده است. رابین رایت هم اکنون یکی از مسئولان ارشد موسسه "صلح " واشنگتن است.
سروش در این مصاحبه در مورد علت انتشار بیانیه مذکور به خبرنگار کریستین ساینس مانیتور اینگونه توضیح می دهد: "جنبش سبز هم اکنون به هفتمین ماه خود رسیده است. من و دوستانم از نزدیک همه رخدادهای آن را از طریق دوستانمان در ایران پیگیری می کنیم . بعد از تظاهرات عاشورا ما واقعا به این نتیجه رسیدیم که نقطه عطف جنبش فرا رسیده، چرا که رژیم واقعا تصمیم جدی برای در هم کوبیدن جنبش سبز گرفته است."
وی برای اثبات ادعای خود به خبر کذب و تصاویر جعلی عبور خودروی پلیس از روی یک نفر در روز عاشورا اشاره کرد و گفت: "نمونه تکان دهنده آن، حادثه دلخراش عبور خودروی پلیس رژیم از روی یکی از تظاهرکنندگان در روز عاشورا بود. این حادثه تکان دهنده و دلخراش حامل پیامی جدی برای همه تظاهر کنندگان، مدافعان و طرفداران جنبش سبز است، با این مضمون که رژیم عزم جدی برای سرکوبی بی رحمانه آن را دارد."
وی ادامه داد: "دوستانمان از ما راجع به مطالبات واقعی جنبش سوال می کنند و می گویند جنبش مانند یک صحنه اتفاقی است که ناگهان بر روی پرده ظاهر می شود و هیچ طرح و برنامه مشخصی ندارد. انتخابات نقطه آغاز جنبش بود. جنبش در این مدت به مرور متحول شده است. در مسیر این تکامل مطالبات آن هم ظاهر گشته، اما هنوز معلوم نیست چه چیزی در ذهن رهبران جنبش می گذرد."
سروش ادامه می دهد: "ما پنج نفر امضا کننده این بیانیه از آن روی که نزدیکی کافی با رهبران جنبش شامل میرحسین موسوی، مهدی کروبی و محمد خاتمی داریم و به مطالبات آنها واقفیم، چاره را در آن دیدیم که پیش نویس مانیفست یا بیانیه ای را راجع به جنبش سبز تنظیم کنیم. بر این مبنا شروع به تدوین بیانیه کردیم. به دنبال آن، بیانیه موسوی صادر شد. از آنجایی که ما در خارج از کشور زندگی می کنیم و هراسی از این که حکومت به سراغمان بیاید، نداریم و به خوبی هم از نقطه نظرات مردممان با خبریم، تصمیم گرفتیم که بیانیه مختص به خود را منتشر سازیم تا روشن شود که اهداف موسوی و آرمان های جنبش سبز چیست."
سروش در پاسخ به این سوال که آیا مانیفست منعکس کننده نقطه نظرات رهبران یا هواداران جنبش است، با تایید تلویحی ادعای مخالفان جریان فتنه مبنی بر سنگر گرفتن برخی افراد در زیر این پرچم برای براندازی نظام دینی و رفتارهای ضددینی گفت: "جنبش سبز یک جنبش پلورالیست (جمع گرا) است که همه اعم از مومنان و غیرمومنان و سوسیالیست ها و لیبرال ها را در بر می گیرد. جنبش سبز همه نوع تفکر در زندگی بشر را شامل می شود و ما سعی می کنیم که در همه این تنوع نقطه نظرات به یک نقطه نظر مشترک برسیم. البته می دانیم که مطالبات گنجانده شده در سایه جنبش سبز بسیار گسترده تر از آنهایی است که در بیانیه مطرح شده است."
وی افزود: "ممکن است در مرحله بعد، مساله نوشتن قانون اساسی جدید مطرح شود. اما برای برهه کنونی رهبران جنبش تمایل دارند که فعالیتشان در چارچوب قانون اساسی باشد و ما هم مراقبیم که از محدوده آن تجاوز نکنیم."
سروش تاکید کرد: "یکی از پیشنهادهای ما در واقع عبور از خط قرمزهای رژیم است و آن پیشنهاد انتخابی شدن رئیس قوه قضائیه است که در زمان حاضر توسط رهبر ایران منصوب می شود. این موضوع پیشنهاد من بود. اگر قانون اساسی اصلاح شود، در آن شرایط رییس قوه قضاییه هم انتخابی خواهد شد.
وی متذکر شد که غالب نکات مطرح شده در بیانیه منعکس کننده دیدگاه های رهبران جنبش است.
سروش در پاسخ به سوالی در مورد اینکه آیا مانیفست امضا شده تاثیری در ایجاد تغییرات فاحش در رژیم ایران خواهد داشت یا نه، چنین پاسخ داد: "این مانیفست اهداف و آرمان های جنبش را روشن تر و آن را با وضوح و جزییات بهتری تبیین کرده است. در این مرحله از پیشرفت جنبش تنظیم این مانیفست ضروری بود."
وی در ادامه با بیان این ادعا که من سالهاست که فریاد می زنم انقلاب ایران فاقد یک تئوری است، انقلاب اسلامی مردم ایران علیه رژیم طاغوت را یک تئوری منفی خواند و گفت: زمانی علیه شاه انقلاب شد که این یک تئوری منفی بود نه مثبت. من اصرار داشتم که اگر قرار است جنبش دیگری به راه افتد، باید بر مبنای یک تئوری صحیح و اصولی استوار باشد. مردم باید بدانند که واقعا چه می خواهند، نه اینکه چه نمی خواهند. بر این اصل ما بر آنیم تا هرچند بسیار محقرانه یک تئوری برای جنبش تبیین کنیم. اهداف و آرمان ها برمبنای تئوری ها و بنیان ها پایه گذاری می شوند. ما هنوز تئوریهایمان را به این نقطه نرسانده ایم، اما این تئوری ها مبین نکات روشنی اند که با چشمان مسلح رژیم قابل رویت نیستند."
سروش در مورد گام بعدی جنبش موسوم به اصلاحات گفت: "هیچ کس نمی داند. انواع فریادها وجود دارد که رهبران جنبش باید صدای آنها را به گوش رهبران ایران برسانند، اما این کار هرگز اتفاق نخواهد افتاد. هر دو طرف خود را آماده مذاکراتی جدی کرده اند. این می تواند گام بعدی باشد. ممکن است "اکبر هاشمی رفسنجانی" رئیس جمهور اسبق گام آغاز مذاکرات را برای آشتی ملی بردارد."
سروش در پاسخ به سوال خبرنگار کریستین ساینس مانتیتور که ادعای عزم دولت برای سرکوب تند و شدید جریان سبز تا محو آن را مطرح کرد، اظهار داشت: "من فکر نمی کنم که رژیم موفق به محو جنبش شود. این جنبش محصول جنبش اصلاحات است که مورد ظلم و سرکوب واقع شد. "محمود احمدی نژاد" همه تلاشش را کرد تا همه انواع جنبش های اصلاح طلب را از میان بردارد و دوره ای جدید از حاکمیت را بنا نهد. اما رژیم نمی تواند این جنبش را آتش بزند. حال ما با جنبش سبزی رو به رو هستیم که اوج جنبش اصلاحات است و این دوره ای جدید است."
وی افزود: "امیدوارم دولت این واقعیت را درک کند که چاره ای جز مذاکره با جنبش سبز ندارد و باید برای آنکه مذاکرات نتیجه بخش باشد، چیزی را قربانی کند. خدا نکند که موج جدیدی از خشونت ها راه بیفتد که هم برای جنبش و هم برای کشور مضر است."
خبرنگار از سروش در مورد اینکه آیا سازش رضایت خاطر اصلاح طلبان را فراهم خواهد ساخت یا خیر، سوال کرد و سروش در پاسخ گفت: "سازش یک مفهوم منفی ضمنی دارد. اما حتی اگر یکی از مطالبات جنبش هم برآورده شود، مثلا پیشنهاد آزادی مطبوعات، همین برای تغییر چشمگیر و موثر صحنه سیاسی و فضای حاکم بر کشور کافی است."
کریستین ساینس مانیتور در پایان این مصاحبه در مورد بیانیه مزبور مختصرا چنین توضیح می دهد: پنج امضا کننده این مانیفست که همه از ایرانیان در تبعید هستند، شامل "عبدالکریم سروش"، "محسن کدیور" روحانی مخالف، "عطاء الله مهاجرانی" وزیر فرهنگ و ارشاد سابق، "اکبر گنجی" خبرنگار و "عبدالعلی بازرگان" اندیشمند اسلامی و پسر اولین نخست وزیر انقلاب ایران هستند.
گفتنی است بیانیه موسوم به بیانیه پنج روشنفکر ایرانی هفته گذشته و دو روز پس از انتشار آخرین بیانیه میرحسین موسوی منتشر شد. شاید مهمترین ویژگی امضاکنندگان این نامه اندیشه های ضدشیعی امضاکنندگان آن بود.
عبدالکریم سروش و اکبر گنجی از مدعیان بشری بودن قرآن کریم، عبدالعلی بازرگان دارای گرایش های شبه وهابی و حاوی خدشه در اندیشه های شیعی و به ویژه وجود امام زمان (عج)، محسن کدیور دارای نظریه خدشه در صمت ائمه اطهار(ع) هستند.
گنجی همچنین منکر وجود امام زمان(عج) است.