دراین میان گمانه زنی ها درباره نتیجه این مذاکرات از چند روز پیش به شدت آغاز شده وبسیاری از کارشناسان نظرات مختلفی را دراین زمینه بیان داشته اند که هر کدام از زاویه خاصی به موضوع نگاه کرده اند.درهمین راستا در چند ساعت مانده به شروع این مذاکرات با دکتر مصطفی احمدی سرشت،استاد دانشگاه وپژوهشگر درزمینه به گفت وگو نشسته ایم تا نظر وپیش بینی این کارشناس ارشد تحلیل گر را در این زمینه جویا باشیم.
نگاهی به صحبتهای کارشناسان حوزه بین الملل در مورد مذاکرات امروز
چشم رسانه های دنیا وکارشناسان به استانبول
یک کارشناس حوزه بین الملل :ایران امروز می تواند با توجه به کارتهای خود امتیازات خوبی بگیرد.
مذاکرات ایران وگروه5+1 امروز در استانبول ترکیه برگزار می شود.مذاکراتی که چشم تمام رسانه های دنیا به آن است وشاید حتی بتوان گفت که نفس رسانه ای دنیا برای مذاکرات امروز در سینه ها حبس شده است.
دراین میان گمانه زنی ها درباره نتیجه این مذاکرات از چند روز پیش به شدت آغاز شده وبسیاری از کارشناسان نظرات مختلفی را دراین زمینه بیان داشته اند که هر کدام از زاویه خاصی به موضوع نگاه کرده اند.درهمین راستا در چند ساعت مانده به شروع این مذاکرات با دکتر مصطفی احمدی سرشت،استاد دانشگاه وپژوهشگر درزمینه به گفت وگو نشسته ایم تا نظر وپیش بینی این کارشناس ارشد تحلیل گر را در این زمینه جویا باشیم.
جناب دکتر در کل چند ساعت بیشتر به شروع مذاکرات نمانده وآقای جلیلی هم عصر دیروز برای شروع مذاکرات به استانبول وارد شده است در ابتدای کار فضای مذاکرات را چگونه می بینید؟
درابتدای کار باید اشاره کنم که فضای موجود فضاییست که درآن پیش بینی فوق العاده سخت خواهد بود.چرا که اروپایی ها می دانند ایران قدرت رو کردن برگه های برنده ای دارد که تنها در مذاکرات معلوم می شود که این برگها چه هستند!
اما در مورد فضا باید بگویم که ایران در گام اول با مطرح کردن اینکه در هر شرایطی حاضر به مذاکره در استانبول نیست ،به نوعی یک بازی سیاسی هوشمندانه انجام داد تا به اروپایی ها از جمله ترکیه در آستانه مذاکرات شوک تازه ای وارد کند واین کشور متوجه باشد که در هر شرایطی نمی تواند نظر غرب را جلب کند وباید به قانون همسایگی وعرفهای موجود در این زمینه توجه ویژه ای داشته باشد.
با توجه به همین فضا شما بحث عدم پذیرش هر گونه پیش شرطی را از سوی ایران چگونه می بینید؟
ببینید عرصه بین المللی عرصه مدآلیته وگفت وگوی برابر است.از طرف دیگر دیپلماسی هوشمند که ما از آن به عنوان smart diplomacy در عرصه علم سیاست نام می بریم در چنین شرایطی هر گونه پیش شرطی را رد می کند یعنی دقیقا همان کاری که ایران انجام داده است.چرا که معمولا علم دیپلماسی بر اساس یک ساختار مشخص به متخصصان دراین زمینه می گوید که نباید به حریفی این چنینی اجازه تعیین ساختار بازی را پیش از هر مذاکره ای بدهند.در واقع غربی ها به دنبال تعیین ساختارهای مذاکره پیش از شروع مذاکره بودند که با هوشیاری دستگاه دیپلماتیک ایران دراین باره به بن بست رسیدند.
آقای احمدی سرشت با توجه همین بحث عدم پذیرش که شما آن را دیپلماسی هوشمند ایرانی می دانید غرب امروز چگونه بر سر میز مذاکره خواهد آمد؟
به نظر من برای پاسخ به این سوال باید به موقعیت فعلی ایران توجه داشته باشیم،ایران در شرایط فعلی از لحاظ برگهای برنده ،کارتهای سیاسی خوبی دارد که با هنر دیپلماسی می تواند به خوبی از آنها استفاده کند.چرا که از یک سو تحریمهای نفتی جواب نداده واز طرف دیگر موقعیت ژئوپلتیک ایران باعث شده که اروپا آماده امتیاز دادن هم به نوعی باشد.
آقای دکتر لطفا کمی بیشتر درباره بحث تحریمها وبحث کارتهای سیاسی ایران توضیح بدهید؟چرا که در چند روز اخیر بی بی سی فارسی ودر کنار آن صدای آمریکا دراین زمینه در ذهن مخاطبان خود تردیدهایی وارد کرده که لازم است به آن توجه شود؟
برای پاسخ به این سوالتان من باید به بحث افزایش قیمت نفت ایران بلافاصله پس از تحریمها اشاره کنم.بر طبق آمارهای موجود نفت ایران در یک ماه اخیر وبه ویژه پس از جدی شدن بحث تحریم نفت،پس از نفت دریای برنت به حدود 120 دلار رسیده ودومین نفت گران جهان نام گذاری شده است.خوب این موضوع بدون دلیل نمی تواند باشد.معمولا در بازارهای بین المللی هر وقت کالای پرمشتری کمیاب می شود قیمتش این چنین بالا می رود وگواه این ماجرا تصمیم آمریکا بر معافیت 12 کشور جهان از تحریم نفتی در چند روز اخیر بوده است.این مسئله خود سند معتبر سیاسی مبنی بر به بن بست رسیدن تحریم نفتی ایران توسط غرب دارد.البته به نظر من در کنار این مسئله نباید از شفاف سازی های پیاپی ایران در زمینه هسته ای غافل شد.در مورد بحث بی بی سی هم باید بگویم که بی بی سی سعی دارد تا ظاهر ماجرا برای بینندگان به گونه ای تشریح کند که نشانی از کوتاه آمدن وامتیاز دادن غرب در آن نباشد اما واقعیت موجود چیزی دیگری است.
یعنی به نظر شما بحث شفاف سازی های ایران باعث ایجاد مشکل برای فشارهای بیشتر شده است؟
آمارها وپژوهش ها نشان می دهد که این اتفاق رخ داده،در واقع ایران با پیگیری شفاف سازی های خود دراین باره غرب را در وضعیت Suspension of politicalدرآورده است.به گونه ای که غرب به دلیل فشار افکار عمومی نمی تواند چه بیش از مذاکرات وچه پس از مذاکرات به ایران فشار آورد واز طرف دیگر حتی بنا به شواهد موجود به دنبال راهی برای کاهش فشار برایران است.چرا که نمی تواند بدون دلیل وبرهان وبا توجه به شفاف سازی ایران درزمینه هسته ای راه تحریمها را ادامه دهد.علاوه براین باید اقتصاد بیمار اروپا را هم در نظر گرفت.
یعنی به نظر شما اقتصاد اروپا و وضعیت آن ،در مذاکرات امروز دخیل خواهد بود؟
بدون تردید نقش موثری دارد.چرا که اروپا طاقت یک شوک نفتی ناشی از تحریم نفتی ایران را در این شرایط ودرآینده اصلا ندارد ونخواهد داشت وبه همین علت در مذاکرات امروز کاملا به دنبال بهانه ای برای امتیاز دادن است.البته نه تنها اروپا بلکه آمریکا هم کاملا در انتظار این است که ایران را راضی کند.گواه این موضوع کنار آمدن آمریکا با بحث نگه داشتن اورانیوم 3.5درصد درایران می باشد که این مسئله نشان دهنده آماده بودن آمریکا برای امتیاز دهی به ایران است.
درپایان دراین باره ودراین برهه زمانی حرفی موضوعی هست که باید درباره این مذاکرات به آن اشاره کنید؟
فکر می کنم که ایران در مذاکره امروز می تواند کارت بازی خوبی انجام دهد.کارت بازی که با هر کدام از آنها می توان یک امتیاز قابل توجه از غرب گرفت.در ضمن نباید فراموش کرد که چندی پیش روزنامه واشنگتن پست در مقاله ای به این اشاره کرد که تهران اصلا مانند پایتخت یک کشور تحریم شده نیست که این مسئله سند بارزی است از اینکه دنیای غرب به بی اثر بودن تحریمها پی برده وبه نوعی به دنبال راه حلی از سر سازش با ایران است.