با ناکامی که در عملیات کربلای چهاربوجود آمده بود ، برای مسئولین و فرماندهان عالی جنگ به نظر آمد توازن جنگ که پس از فتح فاو به سود ایران تغییر کرده بود،مجدداً به سود عراق تغییر نماید.لذا با در نظر گرفتن منطقه عملیات و بازبینی طرح های عملیاتی منطقه شلمچه به دلیل موفقیت لشکر 19 فجر(فارس) و تیپ 57 حضرت ابوالفضل (ع)(لرستان) در محور شلمچه در عملیات کربلای چهار برای انجام عملیاتی دیگر که نام کربلای پنج را به خود گرفت ، انتخاب گردید.
اگر چه نیروهای بسیجی شرکت کننده در عملیات کربلای 4 ماموریت شان به پایان رسیده بود و قصد عزیمت به شهر های خود را داشتند انجام چنین عملیاتی چند مزیت داشت:
1-بدون تردید عراق پس از انجام عملیات کربلای چهار توسط رزمندگان اسلام ، انجام عملیاتی دیگر را در ذهن نمی پروراند لذا پس از پیروزی نسبی نیروهایش را برای مرخصی می فرستاد و توان دفاعی اش در مقابل رزمندگان کمتر بود.
2-نکته بعدی این است که اگر انجام عملیاتی دیگر را می پذیرفت ، توجه به منطقه شلمچه که فاصله اندکی با منطقه عملیاتی کربلای چهار داشت برایش غیر ممکن می نمود.
و نکات دیگری که در این مقاله کوتاه ما از حوصله نوشتار خارج است .
در هرحال عملیات کربلای پنج کمتر از دوهفته پس از توقف عملیات کربلای چهار در روزهای آغازین ماه سال 1365 در ساعت 2 بامداد 19/10/1365 با رمز یا زهرا(س) با فرماندهی سپاه پاسداران در منطقه شرق بصره آغاز شد.
تاخیر در واکنش و دفاع دشمن بر خلاف عملیات کربلای چهار نشان دهنده حضور نیروهای بعثی در منطقه فاو و آمادگی آنها برای حمله به فاو و باز پس گیری آن بود.
اگر چه واکنش دیر هنگام نیروهای بعثی به عملیات می تواند یکی از عملیات های پیروز رزمندگان اسلام در نبرد شرق بصره (عملیات کربلای 5)باشد واما نباید فراموش کرد که استحکامات و مواضع پدافندی عراق در شلمچه بی نظیر بود چراکه عراق پس از عملیات رمضان تمهیدات ویژه ای را در دفاع ، از منطقه شلمچه بعنوان دروازه شهر بصره ، در نظر گرفته بود که بعنوان مثال می توان به کانال پرورش ماهی ، خاکریزهای نونی شکل و......اشاره کرد.لذا با این مقدمه می توان گفت تاکتیک ویژه عملیات سبب گردید تا رزمندگان اسلام بتوانند با عبور از کانال پرورش ماهی نیروهای دشمن را در موقعیت دشواری قراردهند سرانجام بتوانند پس از یک نبرد سخت و دشوار در شرق نهر جاسم مستقرشوند ودشمن علی رغم تمام تلاش ها نتواند مناطق تصرف شده را باز ستاند.
در ادامه پیروزی های ایران بخصوص عملیات والفجر هشت فتح فاو، عملیات کربلای پنج نقطه عطفی در جنگ تحمیلی بود چراکه پیروزی در این عملیات برابری می کرد با تثبیت توازن به سود ایران . لذا می توان گفت : پس از عملیات کربلای پنج بود که عراق و هم پیمانانش را به این نکته رساند که در هر صورتی این جنگ باید پایان یابد با این تفاوت که ایران در موضع برتری دیده شود.
لذا می توان گفت : نبرد کربلای پنج عملیاتی بود که منجر به قطع نامه 598 و پایان جنگ شد.
اگر چه این عملیات از عملیات های مهم و سرنوشت ساز رزمندگان اسلام به شمار می رود اما نباید این نکته را فراموش کرد که در این عملیات فرماندهان بزرگی نیز همچون سردار شهید حاج حسین خرازی «فرمانده لشکر 14 امام حسین (ع) » ، سردار شهید علیرضا نوری «قائم مقام لشکر 27 محمد رسول الله (ص) » ، به شهادت رسیدند.
روحشان شاد – راهشان پررهرو باد
زینب خان زاده