دفاع نیوز (جانم فدای رهبر)

دکتر اصغر صدیق زاده، رییس پژوهشکده که به همراه تیم اصلی فاز مطالعاتی طرح ملی طراحی و ساخت راکتور و نیروگاه آزمایشی گداخت هسته یی از خبرگزاری دانشجویان ایران بازدید کرد این مطلب را در گفت‌وگو با سرویس فن‌آوری ایسنا عنوان و خاطرنشان کرد: در راستای اجرای این طرح تاکنون 36 نفر جذب شده اند که در مرحله دوم جذب نیرو به زودی فراخون جذب 100 نفر دیگر از دانش‌آموختگان علاقمند در رشته‌های مختلف فنی و علوم پایه را اعلام خواهیم کرد. این نیرو‌ها که طی 10 سال آینده به 200 نفر افزایش خواهند یافت پایه طرح راکتور تحقیقاتی و نیروگاه آزمایشی گداخت هسته‌یی ایران را تشکیل خواهند داد.

وی با اشاره به این که پژوهشکده فیزیک پلاسما و گداخت هسته یی پژوهشگاه علوم و فنون هسته‌یی، مجری طرح ملی گداخت و معاونت علمی و فن‌آوری ریاست جمهوری کارفرمای آن است، خاطرنشان کرد: هدف ما از اجرای طرح ملی گداخت، طراحی و ساخت حداقل یک راکتور آزمایشی گداخت هسته‌یی تمام ایرانی است. البته این بدان معنا نیست که ما نمی‌خواهیم با سایر مراکز علمی فنی دنیا در ارتباط باشیم. ما نه تنها تمام دانشگاه‌ها و مراکز علمی فنی داخل کشور را که در این زمینه تخصصی دارند به یک همکاری فعال دعوت می‌کنیم، ‌بلکه همکاری با مراکز گداخت هسته‌ای سایر کشورهای جهان را مدنظر قرار داده‌ایم.

وی در معرفی فن‌آوری گداخت هسته‌یی خاطرنشان کرد: گداخت هسته‌یی به فرآیند برخورد دو هسته اتم و تشکیل یک هسته بزرگتر اطلاق می‌شود. در حقیقت گداخت هسته‌ای بر عکس فرآیند شناخت شده شکافت هسته‌یی است. در شکافت هسته‌یی، هسته‌ یک اتم بزرگ مانند اورانیوم 235 به طور طبیعی و یا تحت تحریک یک ذره نوترون به حداقل دو اتم کوچکتر تقسیم می‌شود. این فرآیند با گسیل مقداری انرژی همراه است. انرژی راکتورهای اتمی از انرژی همین فرآیند تامین می‌شود. در گداخت هسته‌یی دو هسته کوچکتر باهم برخورد کرده و تبدیل به یک هسته بزرگتر می‌شود. این همجوشی با آزادسازی مقداری انرژی همراه است.

وی درباره کاربرد این فن‌آوری توضیح داد: مهمترین کاربرد گداخت هسته‌یی، دستیابی به انرژی الکتریکی است. تمام کشورهای پیشرفته دنیا برای رسیدن به انرژی لایزال گداخت هسته‌یی وارد رقابت بزرگی شده‌اند. کابوس اتمام منابع انرژی، کشورهای پیشرفته جهان را مجبور به سرمایه گذاری کلان و همکاری مشترک کرده است؛ به طوری که طرح طراحی و ساخت راکتور آزمایشی گرما هسته‌ای گداخت که تحت عنوان «ایتر»(ITER)‌ شناخته شده است با همکاری اغلب کشورهای پیشرفته و با بودجه‌ای بالغ بر 15 میلیارد یورو در «کاداراش» فرانسه در دست اجرا است.

صدیق زاده تصریح کرد: از سایر کاربردهای گداخت هسته‌یی می‌توان به تولید رادیو داروهای PET‌ در تشخیص و درمان سرطان‌ها، سرمان سرطان به روش BNCT، پرتودرمانی، علم مواد و نانو تکنولوژی اشاره کرد.

وی خاطرنشان کرد: کشورهای پیشرفته طرح‌هایی برای ساخت یک نمونه رآکتور آزمایشی در 10 سال آینده و نیل به استفاده از انرژی گداخت هسته‌ای حداکثر در 40 سال آینده دارند.

رییس پژوهشکده فیزیک پلاسما و گداخت هسته‌یی پژوهشگاه علوم و فنون هسته‌یی در ادامه در خصوص فعالیت‌های این پژوهشکده به ایسنا گفت: فعالیت‌های این مرکز در زمینه فیزیک پلاسما و گداخت هسته‌یی عملا از بدو تاسیس سازمان انرژی اتمی ایران شروع شده است. با اینکه در این مدت، فعالیت‌ها علمی - پژوهشی در زمینه گداخت هسته‌یی دچار فراز و نشیب‌های شدیدی شده است ولی به طور کلی این فعالیت‌ها باعث تولید دانش گداخت هسته‌یی در کشور، تربیت نیروی انسانی متخصص و طراحی و ساخت دستگاه‌ها و سیستم‌های علمی -فنی پیشرفته شده است. به نحوی که در حال حاضر این پژوهشکده دارای نزدیک به 5 هزار متر مربع فضای آزماشگاهی و یکهزار و 100 متر مربع فضای اداری است. همچنین کادر علمی این پژوهشکده متشکل از 13 نفر PhD، نوزده نفر کارشناسی و 15 نفر در سطح کارشناسی است.

وی افزود: این پژوهشکده از نادر مراکز تحقیقاتی گداخت هسته‌یی است که همزمان در تمام عرصه‌های علم گداخت هسته‌یی فعالیت دارد. در این پژوهشکده به غیر از طرح ملی، طرح‌هایی برای نیل به گداخت هسته‌یی با تمام روش‌ها مانند توکامک،‌ گداخت لیزر، گداخت در دستگاه‌های پلاسمای کانونی،‌ گداخت با رهیافت محصورسازی الکتروستاتیک در دست اقدام است.

صدیق زاده در خصوص زمان‌بندی اجرای طرح ملی طراحی و ساخت راکتور و نیروگاه آزمایشی گداخت گفت: درصددیم طراحی و ساخت راکتور تحقیقاتی بومی را حداکثر طی 10 سال آینده انجام دهیم . در حال حاضر در مرحله مطالعات و امکان سنجی،‌ تربیت نیروی انسانی متخصص و ایجاد بسترهای لازم برای اجرای این طرح منحصر به فرد هستیم اما چشم انداز ما دستیابی به استفاده از برق گداخت هسته‌یی همزمان با کشورهای پیشرفته دنیاست.

گفتنی است، قرارداد اجرای طرح ملی طراحی و ساخت راکتور و نیروگاه آزمایشی گداخت حدود هشت ماه پیش به عنوان یکی از طرح‌های کلان ملی از سوی معاونت علمی و فن‌آوری ریاست جمهوری به پژوهشگاه علوم و فن‌اوری هسته‌یی سازمان انرژی اتمی ایران محول شد.